Otonom Bakım Nedir, Nasıl Yapılır?

Otonom kelimesi Türkçeleştirilmiş bir kelime olup kendi kendine yapılabilir anlamına gelir. Bu açıdan bakıldığında otonom bakım kendi kendine bağımsız olarak yapılan bakım aktiviteleridir. Otonom bakım operatörlerin yaptığı bağımsız kendi ekipmanlarına bağlı kalmadan gerektiğinde yaptığı bir bakım işlemidir. Bazı işlemlerde örneğin; yalın üretim yapan şirketlerde bakım faaliyetlerinin bir kısmını operatörün kendinin yapması amaçlanır. Bu amaç ise var olan ekipman etkinliğinin artmasına olanak sağlar. Operatör makinelerinin bakım faaliyetleri genelde bakımcılar tarafından yapılır. Bazı bakım faaliyetlerini ise operatörün makinesini sahiplenerek kendisinin yapar ve bu sayede bakımcıların yükünü azaltmış olur. Otonom bakım 7 adımdan oluşmaktadır. Bunlar;

• Temizlik ve Kontrol
• Zorlukların Aşılması
• Geçici Standartlar
• Genel Kontroller
• Otonom Kontroller
• Standardizasyon
• Tam Otonom bakım olarak sıralanır.

Otonom Bakım Nasıl Yapılır?

Operatör otonom bakım ile ilgili ilk önce gelişebilecek anormal durumları fark edebilme yeteneğine ve tecrübesine sahip olması gerekir. Bundan sonraki aşama ise teknik eğitimler ile geliştirilir. Gerekli eğitimden geçen operatör artık anormallikleri düzeltebilme becerisine sahiptir. Makinanın ideal çalışma koşullarını belirleyebilme aşaması otonom bakım açısından çok önemlidir. Asıl aşama ise bu bakımlardan sonra operatörün makineyi bu ideal koşullarda tutabilmesi çok önemlidir.

Otonom bakımda amaç kesinlikle bakımcıların işlerini elinden almak değildir. Oluşabilecek büyük problemlerin önüne geçebilmek ve bakımcıların işlerini kolaylaştırmak otonom bakımın asıl amacıdır. Bir nevi otonom bakım zaman kabını önlemek ve acil müdahale faaliyetidir. Eğer operatör tarafından otonom bakım tekniği bilinmiyor ise hiç bir müdahale yapılmadan bakımcıları devreye girmesi gerekir. Aksi halde sorun büyür.

Otonom Bakım Görev Alanları

Öncelikle otonom bakım sadece operatörün görevidir. Bakım ekibinin görevi daha büyük sorunların yapında başlar. Operatör üretim yapar, makine setup ve ayarından sorumludur. Temizlik yağlama ve sıkma gibi ön işlemler operatörün alanına girer ve bunlar otonom bakımdır. Gerekli görüldüğü yerlerde düzeltici bakım ve MP uygulaması da otonom bakımı alanına girebilir. Bunun dışındaki periyodik bakım, düzeltici bakım, kestirimci bakım, arıza bakım, MP uygulamaları ve revizyonlar bakım ekibinin görev alanına girer.

Otonom Bakım Adımları

Temizlik ve Kontrol

Otonom bakımın 7 adımından ilki temizlik ve kontrollerdir. Bu adımda operatör neyin gerekli olduğunu bilir ve hata varsa ortaya çıkarır. Bu adım önleyici bir adımdır. Hatalar varsa F-Tag adı verilen hata kartlarına işlenir.

Zorlukların Aşılması

Bu adım varsa problemi görselleştirmek ve şeffaflaştırmayı amaçlar. Kaynağı bulma ve ona kolay ulaşımı ve erişimi sağlamaya yardımcı olma bu adımda önemlidir.

Geçici Standartlar

Geçici standartlar adımında operatörün yaratıcı olması gerekir. Geçici çözümler bulabilmeli bu sayede temizleme, yağlama gibi kontrol faaliyetlerini yapabilmeli ve bunları yapmak için kendine has yöntemler edinebilmelidir. Bu adımda 5N-1K yöntemi sonuca gitmenin en iyi yoludur.

Genel Kontroller

Genel kontrolleri yapmak için gerekli teknik bilgiye ihtiyaç vardır. Bu adıma kadar gelen her adımı teknik bir biçimde kontrol etmek ve bir standarda oturmak gerekir. Yeni hataları belirlemek ve iyileştirme yönünde uygulamalı ve teorik eğitimli olmak önemlidir.

Otonom Kontroller

Operatörün devamlı yaptığı standart kontrollerin uygulanışı esnasında kaybedilen zamanın en aza indirilmesi gerekir. Bu adımda amaç tam da budur. Makineleri tamamen arızasız ve restorasyon öncesi haline getirmek otonom kontroller ile olur.

Standardizasyon

Tüm bu bakımlar yapıldıktan sonra ilk günkü haline dönmüş ekipmanlar ile kaliteli bir üretimin gerçekleşmesi amaçlanır. Operasyon standartları kalite, iş güvenliği bilinci ve sorumluluğu adı altında toplanır.

Tam Otonom Bakım

Operatör sürekli eğitimler ile artık planlı bir otonom bakım faaliyeti içinde üretim yapar. Üst düzey iyileştirme, analiz etme ve standart haline getirme işlemini eksiksiz yapması amaçlanır.