Hava Yastığı (Airbag & SRS) Sistemi Nedir ve Nasıl Çalışır?

Hava yastığı sistemi trafik kazaları sırasında meydana gelebilecek ölümleri ya da yaralanmaları engellemek amacıyla tasarlanmış güvenlik ekipmanıdır. Görevi: kaza esnasında içerisine dolan gaz ve hava sayesinde şişerek bir yastık görevi görmektir. Emniyet kemerine yardımcı asistan olarak tasarlanmıştır. Emniyet kemeri sadece sürücü ya da yolcuyu sıkı bir şekilde tutmaya çalışır, hava yastığı da kaza durumlarında sürücü ve yolcuların araç içinde sert bir zemine çarpmasını engellemektedir.

Hava Yastığı Nasıl Çalışır?

Hava yastığı sistemi gerekli durumlarda devreye girmek üzere tasarlanmıştır. Araç üreticileri hava yastığı güvenlik önlemini tamamen devre dışı bırakılabilir bir şekilde tasarlamıştır. Araçta Passenger Airbag Cut Off Switch şalteri varsa sistem devre dışı bırakılabilir. Bu şalter genellikle sağ ön yolcu kapısını açarak ön göğüs kısmının sağ yan tarafına bakıldığında görülebilir. Aracınızda yan hava yastıkları varsa bunların kapatılması daha zordur ve yanlış uygulama yan hava yastıklarının açılmasına neden olabilir. Hava yastığı sistemi birkaç sensör ve kontrol modülünden oluşmaktadır. Sistemde bulunan sensörler kaza anını algılayacak şekilde yerleştirilir. Araçta bulunan diğer bazı sensörlerden alınan veriler hava yastığı sensörlerinin verileri kontrol ünitesine aktarılır ve özel bir durum oluştuğunda hava yastıkları açılır.

Hava yastıkları aracın direksiyonuna, koltuklara, ön göğse ve yan panellere yerleştirilir. Hava yastığı sayısı ve yerleştirilen yerler aracın modeline göre değişiklik gösterir. Sistemin çalışması için genellikle aracın 15 km hızı geçmesi gerekmektedir. Araç 15 km hızı geçtiğinde yaşanacak kazalarda alınan sinyaller sayesinde sistem devreye girer ve kaza anında yastıklar açılır. Hava yastığı in şişmesi kimyasal bir reaksiyon sonucu oluşmaktadır. Reaksiyonun ana maddesi Sodyum Azide’dir. İkinci birleşen ise Potasyum Nitrat ’tır. Çarpışma sırasında aracın sensörü Sodyum Azide’nin bulunduğu tüpe elektrik sinyali gönderir ve bunun sonucunda kıvılcım ortaya çıkarak kimyasal çözülür ve hava yastığını doldurur. Bu işlem 0,03 saniye gibi çok kısa bir zamanda gerçekleşir. Yastık şiştiği durumda ortaya 110 desibellik bir ses ortaya çıkar ve geçici duyma kaybı oluşturabilir. Yastığın şişmesi üzerindeki delikler yardımı ile bir kaç saniye içinde kendi kendini söndürecektir.

Hava Yastığı Çalışma Prensibi

• 0 milisaniye: Kaza anının ilk temas anı.
• 30 milisaniye: Hava Yastığı şişmeye hazır konuma gelir.
• 30 – 54 milisaniye: Hava Yastığı aktiftir ve kademeli olarak şişer.
• 54 milisaniye: Sürücü ile hava yastığının ilk teması gerçekleşir.
• 54 – 58 milisaniye: Sürücünün hava yastığı ile temas ile yastığın şişmesi hızlanır.
• 84 milisaniye: Hava yastığı tamamen şişmiş pozisyona gelir. Görüldüğü gibi sistem çok hızlı bir şekilde çalışmaktadır.

Hava Yastığı Tarihi ve Yararları

Hava yastığı sistemi ilk kez 1980 yıllarında kullanılmaya başlamıştır. Sistemin araçlarda kullanılmaya başlamasıyla, trafik kazaları sonucu oluşan ölüm ve yaralanmalarda ciddi düşüşler görülmüştür. Sistemin kimyasal reaksiyonla çalışması ve hızlı hareket ederek çalışması faydasının yanında yaralanma ya da ölümleri de meydana getirebilmektedir. Özellikle çocuklar için oldukça tehlikeli olabilmektedir. Hava yastığı sistemi; göz yaralanmaları, yüzdeki kemiklerde kırılmalar, kimyasal yanıklar, iç organ yaralanmaları vb. neden olabilir.

1970 yılından beri yapılan çalışmalar hava yastığı sisteminin 40.000’den fazla hayat kurtardığını göstermektedir. Tabi hayat kurtardığını gibi düşük rakamlarda da olsa ölüm ve yaralanmalara sebep olmuştur. Sistemin doğru kullanılması sisteme bağlı ölümleri minimum seviyeye indirecektir. 13 yaş ve daha küçük bireylerin aracın önüne oturması durumlarında hava yastığı sistemi devre dışı bırakılmalıdır. Hava yastığı ve araç içindeki bireyler arasına başka bir nesne yerleştirmek ciddi sonuçlar oluşturabilir. Güvenlik önlemleri kadar onları ne kadar doğru kullandığımızda önemlidir.