Arabalarda Bulunan Sensörler ve Görevleri
Gelişen teknoloji ile belirli bir üretim tarihinin üzerinde olan neredeyse tüm araçlarda ECU yani araç beyni bulunmaktadır. Bahsetmiş olduğumuz ECU araçlarda bulunan çeşitli sensörlerden araç ve çalışması hakkında bilgileri almak ve bu bilgiler doğrultusunda çalışmak üzere tasarlanmıştır. ECU ya bağlı olarak görev yapan sensörler aracın gözü kulağıdır ve aracın en iyi performansta çalışmasını sağlarlar. Bahsedeceğimiz sensörler; emisyon kontrolleri, yakıt ile ilgili konular, ateşleme, motor torku gibi pek çok konuda ECU’ya bilgi aktarırlar.
Hızlı Menü
Motor Soğutma Suyu Sıcaklık Sensörü
Motor soğutma suyunun sıcaklığını kontrol etmek için kullanılır. Silindir kapağı ya da emme manifoldu üzerinde bulunur. Arızalanması halinde; radyatör fanı devreye girmeyebilir, zengin yakıt karışımı ve aşırı yakıt harcanmasına sebep olabilir ve karbon monoksit değerlerinin yükselmesine sebep olabilir.
Mutlak Basınç Sensörü
Halk arasında MAP sensörü olarak da bilinmektedir. Araçta emme vakum olayını izlemesi için emme manifoldu üzerine monte edilir. Sensör sayesinde ateşleme zamanlaması ve enjektörlere gönderilecek yakıt miktarı belirlenir. Sensör arıza yaptığında motorun çalışmasına engel bir durum oluşmamaktadır. Fakat arıza durumunda performans düşüşleri, anı hızlanmalara tepki vermeme, rölanti dalgalanması, yakıt tüketimi artışı gözlenebilir.
Gaz Kelebeği Pozisyon Sensörü
Sensör gaz kelebeği pozisyonunun konumunu araç beynine bildirmekle görevlidir. Motorun rölanti durumunu, motorun yükünü, hızlanma ve yavaşlama ile ilgili bilgileri ölçer. Arızalanması durumunda MAP sensörü arızası ile aynı belirtileri göstermektedir. Sensörün bozulması durumunda motor çalışır fakat performansta ciddi kayıplar yaşanır.
MAF – Kütle Hava Akış Sensörü
Gaz kelebeği gövdesinin hemen önüne monte edilerek, motora giren havanın kütlesini hesaplamakla görevlidir. Emilen hava basıncına göre motora uygulanan yükü hesaplar. Sensör arızalandığında stop etme problemleri, rölanti dengesizliği, ilk çalıştırmada zorlanma gibi problemler ortaya çıkmaktadır. Sensörü temizlemek sorunların çözülmesini sağlayabilir.
VAF – Hava Akış Sensörü
Çok noktalı enjeksiyon sistemi kullanılan araçlarda bulunan sensör, motora giren hava miktarını belirleyerek motora gönderilecek yakıt miktarını yani enjektörlerin açılıp kapanma sürelerini ayarlar.
Krank Mili Devir Sensörü
Distribütörsüz ateşlemeye sahip araçlarda bulunur. Aracın ateşleme ve yakıt enjeksiyonunu düzenlemekle görevlidir. Bazı araçlarda krank mili devir sensörü ne yardımcı olarak eksantrik mili konum sensörü de bulunur. Arıza yapması halinde araç marş basar fakat motor çalışması gerçekleşmez.
Vuruntu Sensörü
Motorda meydana gelen titreşimleri ya da vuruntuları algılamakta görevlidir. Bu bilgiler sayesinde motorda ateşleme ve enjeksiyon avansı ayarları yapılmaktadır. Bazı araçlarda birden fazla vuruntu sensörü bulunabilir. Arıza yapması halinde ateşleme zamanlaması doğru olmayacağı için aşırı titreme ve yanma odasında patlamalar meydana gelebilir. Aşırı vuruntulu çalışan motorda diğer motor ekipmanları da hasar görerek daha ciddi arızalara sebep olabilir.
Hız Sensörü
Hız sensörü aracın hızını izleyerek; araç hızını, kilometre bilgilerini, hız sabitleyici gibi pek çok düzeneğin sağlıklı çalışmasına yardımcı olur. Sensör hız gösterge paneli, şanzıman, diferansiyel, vites kutusu gibi pek çok yerde bulunur. Sensörün arızalanması aracımızın seyir takip sisteminde sorunlar çıkmasına neden olmaktadır.
Oksijen Sensörü
Karbüratörlü ve enjeksiyonlu araçların tamamına yakınında uzun yıllardır kullanılmaktadır. Sensör hem hava yakıt karışımı hem de egzoz gazı içindeki oksijen miktarını ölçmek için kullanılmaktadır. Egzoz manifoldu üzerine monte edilen parça bazı araçlarda iki adet bulunabilir. Araçların fakir karışım ya da zengin karışım diye tabir edilen çalışma şekillerini engellemeye çalışır ve hava yakıt karışımını olması gerektiği noktada tutar. Oksijen sensörü sayesinde yüksek performans ve düşük tüketim değerleri sağlanır. Arızalanması durumunda hava yakıt karışımı olması gerektiği gibi olmayacağı için hem yakıt tüketiminde dalgalanmalar hem de performans sorunları yaşanır. Ayrıca araç egzoz muayenesinden de geçemez.