Adaptif Hız Sabitleyici Nedir, Nasıl Kullanılır?
Adaptif hız sabitleyici sistemi araç hızını otomatik olarak kontrol ederek öndeki araç ile sürücünün belirleyeceği takip mesafesini korumak için tasarlanmıştır. Sistem hem güvenli sürüş sağlar hem de sürücünün konforunu arttırır. Sistem Uyarlanabilir Hız Sabitleyici, Akıllı Hız Sabitleyici, Aktif Hız Sabitleyici, Otomatik Hız Sabitleyici, Dinamik Hız Sabitleyici ve Radar Hız Sabitleyici isimleri ile de bilinmektedir. Sistemin isminin değişmesi tamamen pazarlama stratejisi ile alakalıdır. Her ne kadar farklı isimler ile pazarlansalar da sistemlerin çalışma mantığı aynıdır demek yanlış olmaz.
Adaptif hız sabitleyici sistemi, yoldaki araç ya da nesnelere olan uzaklığı ölçen kameralar, lazer sistemler ya da radar sensörlerinden oluşmaktadır. Aslında sistem gelecekteki araçlarda kullanılacak çoğu gelişmiş sistemin öncüsüdür. Araçta bulunana adaptif hız sabitleyici sistemi çarpışma durumlarını algılayarak sürücüyü gösterge panelindeki ışıklar sayesinde uyarır ve sürücünün yavaşlamasını ister. Uyarılar sadece görsel olarak değil ses ile de yapılabilir.
Adaptif hız sabitleyici sistemi, sürücünün belirli bir maksimum hız belirlemesi ile devreye girer. Ayrıca sürücü öndeki araç mesafesi ile arasındaki mesafeyi de belirler. Sistemin devreye girmesi ile aracın önünde bulunan sensör ya da cihazlar trafikteki diğer araç ya da nesneleri izlemeye başlar. Araç belirlenen şeritte sabit seyir eder ve sorun olmadığı durumlarda sürücünün belirlediği limitlerde araç yoluna devam eder. Sürüş esnasında öndeki aracın daha yavaş seyrettiği fark edildiğinde sistem gaz vermeyi keser ve fren sistemini devreye sokarak hızı azaltmaya başlar.
Öndeki aracın tekrar hızlanması durumunda sistem belirlenen hıza otomatik olarak geri çıkar. Bazı gelişmiş adaptif hız sabitleme sistemleri virajlı yollarda yavaşlar ya da hız sınırını aşan yollarda araç hızını düşürebilir. Standart bir sistem 30 km hızdan sonra devreye girer. Otomatik şanzımanlı araçlarda duran trafiğin tekrar hareket etmesi ile sistem sizin aracınızı da hareket ettirebilir ya da tam tersi durumlarda sistem aracı tamamen durdurabilir. Sistem frenlemeyi ve hızlanması belirli oranlarda yapar ve sistemin açık pozisyonda olması durumunda bile sürüş güvenliği için tüm sorumluluk aracın sürücüsündedir. Adaptif hız sabitleyici sistemi gece ve gündüz çalışabilir fakat olumsuz hava koşulları sis, kar vb. durumlar sistemin çalışmasını engelleyebilir. Sistem %10’a varan yakıt tasarrufları sağlamaktadır.
Adaptif hız sabitleyici sistemi ilk olarak Mitsubishi tarafından 1992 yılında tanıtıldı. O yıllardaki ismi Debonair olan sistem sadece yaklaşan nesnelere karşı sürücüyü uyarmaktaydı. 1995 yılına gelindiğinde yine Mitsubishi firması tarafından Diamente isimli mesafe kontrol izleme yeteneği ile geliştirilen sistem yeniden gündeme geldi. Diamente lazer yardımı ile çalışarak aracın hızına etki edebiliyordu ama frenleme işlemi yine sürücüye kalmaktaydı. 2000’ li yıllara geldiğinde pek çok otomobil üreticisi kendi adaptif hız sabitleyici sistemini araçlarına monte etmeye başladı.